Het land van de Koerden

5 september 2014 - Mardin, Turkije

Foute titel eigenlijk, de Koerden hebben helemaal geen land, ze wonen verdeeld over maar liefst vier landen.  Het is interessant met deze mensen te praten over hun situatie en perspectief; daar wordt verschillend over gedacht. De constante factor is echter hun vriendelijkheid en gastvrijheid.

Zoals de meloenenverkoper langs de weg naar Gölbasi. Een arme boer die zijn meloenen voor 1 lira (37 ct.) per kilo probeerde te slijten. Hij leefde overdag met vrouw en kinderen in een armoedig optrekje langs de weg. De kinderen gingen in het dorp naar school, maar werden niet onderwezen in de Koerdische taal, iets wat hem erg dwars zat. Hij sneed een meloen voor me aan en wilde me zelfs een volledige maaltijd voorzetten. Toen ik dat aanbod afsloeg begon hij meloenen op mijn bagagedrager te stapelen.

Toen ik na een zware dagtocht, met maar liefst drie bergtoppen, redelijk uitgewoond bij een benzinestation stopte voor mijn dagelijkse vier-uur-energie-shot (1 liter cola), kwam er een man naar me toe die me uitnodigde in zijn huis te komen eten en overnachten. Ik hoefde niet lang na te denken. Prima maaltijd en een goed gesprek. Als wegenbouwer zag hij wel brood in de huidige situatie. Er worden wegen aangelegd bij het leven, ik rijd meestal vierbaans (en alleen..).

Een heel andere mening toegedaan was een boer bij een klein dorpje. Toen ik aan de rand van zijn land zat uit te rusten, kwam hij naar me toe, geweer op zijn rug. Hij was ‘Turk’ en geen ‘Koerd’ en die vertrouwde hij al helemaal niet. Mij blijkbaar wel, want toen hij naar huis snelde om voor mij ijskoud water en tomaten te halen, liet hij voor het gemak zijn geweer bij mij liggen.

In een pension had ik zojuist van een kebab genoten, toen een groep mannen vond dat ik hun kebab ook moest proberen. Dat werden dus twee maaltijden! Onderweg stopte ik rond lunchtijd eens bij een woning waar ik een stoel zag staan. Mijn vraag was, of ik daar een uur in de schaduw mocht zitten. Je begrijpt het al… binnen tien minuten zat ik aan een volledige maaltijd. Delen’ zit hier in de genen, geloof ik. Dat geldt ook voor de jongeren,  zij nodigen me regelmatig uit om samen wat te drinken, of –zoals in Diyarbakir- zelfgebakken taart te eten.

Soms zitten (hangen) er jongeren in een parkje waar ik wat uitrust. Ik heb hun volle aandacht en op een gegeven moment komen ze op me af. In Nederland brengt dit doorgaans schrikreacties teweeg en probeert men  met apparatuur dat geluid met een bepaalde toonhoogte voortbrengt de meute te verjagen (zo’n “dazzer” heb ik tegen de honden bij me). Hier valt echter niets te vrezen. Een enkeling spreekt een paar woorden Engels en probeert het gesprek op gang te houden. Gevraagd wordt wat ze mij aan kunnen bieden; sigaretten, thee, koffie? Ik ga voor het laatste. Geheel volgens de hiërarchische principes wordt de jongste van het stel op pad gestuurd, die na tien minuten terugkomt om te vragen of er ook melk in moet en weer tien minuten later met de koffie aan komt zetten.

Over parkjes  gesproken, het bejaardenbeleid in Turkije is dat iedere plaats, hoe klein ook, een parkje heeft met bankjes. En daar is veel voor te zeggen. De oudjes zitten er gezellig te keuvelen en dat gaat dan meestal over mij. A.F.Th. van der Heijden schreef de Tandeloze Tijd, nou, hier zit de tandeloze gemeenschap. Op een gegeven moment komt de meest mobiele bejaarde naar me toe geschuifeld en mompelt iets tegen me waar ik niets van kan bakken. Wanneer hij dan vragend kijkt, antwoord ik: “Hollanda”. Tevreden schuifelt hij dan terug naar het bankje en vervolgens hoor ik “Hollanda” het hele park rondgaan. Zelfs bij het wegfietsen uit het dorp wordt ik nageroepen: “Hollanda!”

Ook de politie is hier je beste vriend. Na een tocht over een gortdroge vlakte stond er op een kruispunt een politiebusje. Er sprongen vijf agenten (type ME) uit, die me maanden te stoppen. Ze wilden mijn fiets in de bus laden en me naar een dichtbij zijnde stad brengen. Onbegrip was hun deel toen ik standvastig weigerde. In de prachtige Koerdische stad Kahramanmaras (alleen de naam al, dat klinkt toch anders dan ‘Oss’) was op het centrale plein de politie uitdrukkelijk aanwezig. Ik kreeg eerst van de plaatselijke bevolking veel belangstelling (en drankjes, koek, ijsjes) en vervolgens kwamen enkele agenten op me af. Of ze een rondje op mijn fiets mochten rijden!

De politie gaat doorgaans heel gemoedelijk met de mensen om. Op verkeersovertredingen wordt in de chaos van de stad niet gelet, wèl op snelheid op de grote wegen. Met grote verbazing staren ze mij na als ik hen helling-af met meer dan 50 km. per uur voorbij raas. Tot nu toe verder geen problemen mee gehad. Meer spanning hangt er in de lucht in Diyarbakir. Dit Koerdisch bolwerk wordt continue gecontroleerd; overvalwagens zijn prominent in het stadsbeeld aanwezig. In deze fascinerende stad, met zijn mengelmoes aan bevolkingsgroepen, had ik mijn ‘rustdag’ gepland. In de praktijk betekent dat de hele dag door de stad struinen en hier ook over de stadsmuren. Als ik zou willen dronk ik elke vijf minuten ergens thee. Iedereen wil weten waar je vandaan komt en wat je drijft om deze uithoek van Turkije te bezoeken. En bij een gesprek hoort hier thee. En daar blijft het niet bij. Toen ik een bakkerij binnenliep om een foto van de oven te maken, kreeg ik een heerlijk versgebakken brood mee. Soms geneer ik me wel wat…

Ik ben intussen zowel de Eufraat (met een veerboot) als de Tigris (over de brug) gepasseerd. Na de Rijn en de Donau kan ik toch weer mooi twee ‘grote’ rivieren bijschrijven! Een bijzonder hoogtepunt was (letterlijk en figuurlijk) Nemrut Dagi. Op deze kale bergtop van 2150 mtr. hoog liet 50 jaar BC. de toenmalige heerser Antiochus I Epiphanes ter meerdere eigen eer en glorie een beeldengroep uithakken. Behalve natuurlijk zichzelf, liet hij ook een van zijn vrouwen en een serie goden op deze wijze vereeuwigen. Het kostte veel moeite om er te komen, de weg was te steil voor zwaar bepakte fietsers als ik, maar het moet gezegd: het is een uniek fenomeen. Eigenlijk idioot, wat die Antiochus bewerkstelligde. Misschien moet je wel een beetje gek zijn om zulke bijzondere dingen te doen, bedacht ik toen ik me zwetend de berg op sleurde. En dat betrok ik op dat moment ook op mezelf. Toen ik onderweg een oude Koerd passeerde en hem met een “merhaba” wilde begroeten, verwisselde ik door de vermoeidheid een paar klinkers, waarop de man antwoordde: "don’t speak english”. Kortom, er is altijd wel iets om te lachen.

Alhoewel dit volgens het nieuws momenteel zo’n beetje de heetste plek in de regio is, zak ik morgen nog wat zuidelijker. De Koerdische steden Mardin en Midyat kan ik toch echt niet (in dit geval) rechts laten liggen!

Foto’s

32 Reacties

  1. Sylvia:
    5 september 2014
    Wat een geweldige verhalen, Theo! Ik kijk nu al naar de volgende uit! Sylvia
  2. Henri:
    5 september 2014
    Wow, wat een verhaal weer! Je schrijft fantastisch over de ontmoetingen en het is bijzonder te lezen hoe gastvrij deze mensen zijn, zeg!
    Blijf genieten van de ontmoetingen en de landschappen.

    Groeten,

    Henri
  3. Jan en Mignon:
    5 september 2014
    Hoi Theo, wat een spreker is die man...........wat een schrijver is die man! Super leuk! Fijn dat het zo goed gaat en wij mee kunnen reizen en genieten. Jan en Mignon
  4. Leonoor Stunnenberg:
    5 september 2014
    Wat een warm onthaal door allerlei onbekenden....dat is echt heel bijzonder, lijkt me! Zorg dat je goed op jezelf past in het vervolg van je prachtige reis. Ik kijk uit naar jouw, nieuwe ervaringen en prachtig vastgelegde beelden.

    Groetjes,
    Leonoor
  5. Annemarie:
    5 september 2014
    Jaja, Light weight bepakt een meloen meekrijgen, heel herkenbaar. En die bankjes vol verweerde, tanige oude mannetjes, het komt allemaal terug. je verhalen kunnen me niet lang genoeg zijn, Theo. Je neemt ons mee in je avontuur door je rake beschrijvingen en belevenissen. Ik kannie wachteuh op het volgende hoofdstuk.
  6. Lotte:
    5 september 2014
    Fantastische ontmoetingen zo te lezen! Leuk!
    De foto's zijn ook weer heel mooi! Geniet ervan verder :)
  7. Marie Jose:
    5 september 2014
    Mooi man,1 tip : Zodra je thuis bent ga je maar een mooi reisverhalenboek uitgeven, talent heb je !! Mooie, indrukwekkende verhalen Theo ! Blijf genieten, en wees zuinig op jezelf !!! Groeten vanuit Baarlo !
  8. Casper:
    5 september 2014
    Heerlijk om te lezen dat het goed met je gaat. Ik krijg gewoon zin om de fiets te pakken en achter je aan te gaan!
    Volgens mij heb je je nog weinig momenten alleen hoeven voelen, had je dat verwacht?
    Echt gaaf te lezen wat er allemaal op je pad komt.
    Succes en geniet
  9. Ad en Tiny van Wassenaar:
    5 september 2014
    Hoi Theo,
    Dat uitrusten en tandloze bejaarde mannen naar je toekomen en je iets toemompelen komt mij niet onbekend voor al heb ik dat dus niet in Turkije mogen beleven maar in Belgie.
    Het zal in st Jozefmariakerke of Denderwindeke geweest zijn,
    Op een mooie zomerdag daar een koers gereden 140 km
    op een omloop van 12 km. Na 80 km dacht ik kappen ,na drie omlopen zwoegen ,en met een paar benen waar ze met stokken op hadden geslagen stapte ik toch af. reed naar de auto om mijn spullen te halen, bij een boerenhoeve vroeg ik of ik me daar mocht omkleden en wassen. Mijn wasteiltje en mijn pakje brood voor me neergezet en zo helemaal gefrustreerd omdat ik was afgestapt een beetje suf voor me uitaanhetkijken. Komt er een oud mannekke die schuur binnnengeslofd, helemaal krom getrokken van ellende en het harde werken, zwaait met zijn wandelstok om aandacht van mij te krijgen en zegt vervolgens: Allee manneke gij zijt terug niegoe aan ,t verstand, we gij moe doen iis met de Velo terug naar het lokaal doen inne groooote Trapist nemen en terug naar het kot.
    Slapen, oe Velo kuisen, dan zijt gij morgen weer de coureur die wilt zijn, fris en fruitig. Om vervolgens weer weg te sloffen.
    Dat afstappen zal jou niet overkomen, maar de momenten van bezinning en uitgeput zijn komen vaak samen, het moment van gelukzaligheid is er dan ook, iemand die bijna niets heeft dat ook nog met je wilt delen, dat geeft dat fantastisch gevoel van, ik ga maar weer eens tegenaan(de volgende berg).
    Mocht je bij tijd en wijle dergelijke momenten tegenkomen, denk dan aan de wijze raad van oude lokale mannekes, neem een Trapist , Turks biertje of een fles Cola.
    Het is nog heel,heeel ver weg voor je, maar wat moet dat voor een schokeffect bij je veroorzaken als er straks weer een L.L. voor je buro staat met iets geheel onbenulligs, zoals, ik ben twee keer te laat geweest, of ik mag de les niet in.
    Voorlopig niet aan denken en doorgaan waar je mee bezig bent fietsen en mooie verhalen schrijven.
  10. Peter Gijsman:
    5 september 2014
    Hallo Theo,

    De verhalen worden als maar langer... logisch, in zo'n land als Turkije... De verhalen en foto's zijn een blauwprint van datgene wat ik met mijn broer Nico in 1991 in Turkije heb beleefd. Toen reden wij met een oude Opel Kadett door dit deel van 'Koerdistan'. Om nog even terug te komen op een eerdere reactie: het paleis bij Dogubayazit heet Ishak Pasa. Theo, heel veel fietsplezier en kijk ook goed uit. Ik denk dat het 'schoolreisje' tot op heden straks plaats gaat maken voor het èchte avontuur :-)
  11. Joke Wolters:
    5 september 2014
    Lieve Theo, wat een interessant, ontroerend en humoristisch relaas weer! Heerlijk hoe je je openstelt en prachtige mensen ont- moet....warmte, letterlijk en figuurlijk. Je zou wensen dat het overal zo toeging! Je kijk op de wereld zal hierdoor wel veranderen.....hoewel....je bent altijd al een positivo geweest in mijn ogen. Daarom trek je ook al die positiviteit aan. Mooi hoe je die weer kan doorgeven in je verslagen, aan ons, het thuisfront!
  12. Rémy en Jeanne:
    5 september 2014
    Hoi Theo,

    Bij een van je foto's dacht ik even dat je een nieuw vervoermiddel had gekozen, waar je ook nog wat 'aanspraak' aan zou hebben.
    Moet Rian zich nou zorgen gaan maken, omdat je - eenmaal weer thuis - óók een wolhandeltje wilt gaan beginnen?
    Hou je veilig!

    Rémy
  13. Wim en Ien:
    5 september 2014
    Ha die Theo, we volgen je al enige tijd. Wat een reis! wij doen het je niet na (vandaag 50 km gefietst in Duitsland, dat vonden we al genoeg.
    Geniet er van en goede reis!

    Ien en Wim.
  14. Frans:
    5 september 2014
    g-e-w-e-l-d-i-g.....!!!!!
  15. Karin Hogemans:
    6 september 2014
    Dank je, Theo, voor weer een prachtig avontuur. Wat mooi om te zien dat er nog veel mensen zijn die willen delen. Ben blij dat het goed met je gaat. Merk dat ik na een tijdje ga denken Wanneer lezen we weer iets van Theo? Omdat het zomFiets veilig verder en zie alweer uit naar je volgende avontuur.
  16. Karin Hogemans:
    6 september 2014
    Omdat het zo mooi is te lezen hoe het je vergaat, maar ook omdat ik dan blij ben dat het goed gaat! (Dat moest er nog tussen).
  17. Marieke sustronk:
    7 september 2014
    He Theo!

    Bundelen die verhalen, en uitgeven. Echt superleuk om te lezen!
  18. Pieter Kemper:
    7 september 2014
    Hoi Theo,

    Fijn om te lezen dat het goed met je gaat. Ik ben wel jaloers om jouw reis door Koerdistan en nu op weg naar Iran! Ik heb twee Iraanse collega's en die roemen de gastvrijheid van Iran. Zou deze nog warmer zijn dan in Turkije? Ik ben heel benieuwd? Succes!
  19. Rian Vervoort:
    7 september 2014
    Ha die Theo,
    Fijn om te lezen dat het prima met je gaat. De manier waarop je ons mee laat genieten is geweldig. Ik kijk elke keer weer uit naar je volgende verhaal. Blijf genieten!!!
    Lieve groet, Rian de buurvrouw
  20. Ben en Ingrid:
    7 september 2014
    Hoi Theo,
    Weer een prachtig verhaal dat wij met genoegen hebben gelezen. Iedere keer weer een verrassing als jij geschreven hebt.
    Vandaag was het "Dijkenloop" wij stonden aan de finish maar dit jaar kom jij niet over deze finish.Wij hebben vandaag veel aan jou gedacht.
    De dijkenloop was weer een mooi evenement. De snelste tijd op de halve maraton was 1,12.. uur.
    Het werd voor de 15e keer gehouden. De route begon ook weer in Dreumel maar liep via Hogeweg, Polstraat, Wilhelminastraat via de Oude Maasdijk naar de Griendweg, Ruivertweg, Maasdijk etc naar Beneden-Leeuwen Via Dijkstraat naar Finish. Dus lus naar Boven-Leeuwen hoefde je niet te maken.

    Nu ben je nog met veel meer topsport bezig. Geniet er van en pas goed op je zelf. Goede Reis. Wij blijven jou volgen.
    Ben en Ingrid
  21. Anneke en Wim Verhoeven:
    7 september 2014
    Hoi Theo, wat is het iedere keer weer genieten van je mooie verhalen. Wat heb jij al veel gezien en veel meegemaakt, prachtige foto's, we kijken weer uit naar je volgende verhaal. Heel goede reis en succes. Gr.
  22. Paul wagemakers:
    9 september 2014
    Ha Theo,

    Wat een geweldig avontuur. Veel succes en geluk.
    Je denkt misschien dat jij de reis maakt, maar je gaat meemaken dat de reis jou maakt.

    Alle goeds,

    Paul W
  23. Marink:
    9 september 2014
    Theo,
    Dank je dat ik steeds even bij je achterop mag. Daardoor wordt de wereld menselijker. Zorgzamer. Zachter. Mooier. Ik kijk uit over bergen, zie rivieren stromen, mensen schenken en koken en geweren vergeten worden. Tevreden en ontroerd stap ik even later weer af.
    Warme groet.
  24. Ingrid:
    9 september 2014
    Hee Theo,
    Geweldig dat je al die mooie mensen ontmoet en prachtige, gastvrije momenten meemaakt. Jouw positieve verhalen maken de wereld weer een stukje mooier, ook hier in NL. Ik ga het journaal voortaan inwisselen voor jouw blog... :-) Hou je taai en behouden vaart verder!
  25. Lindy:
    10 september 2014
    Hee Theo!

    Wauw, weer zo'n prachtig verhaal!! Dat de mensen in Turkije gastvrij waren wisten we al een beetje maar dit is echt genieten geblazen. Blijf genieten van deze bijzondere ontmoetingen!

    Wij houden de boel wel draaiende in Oss, de tickets voor Istanbul zijn geboekt en volgende week donderdag zetten Mijke en ik ons beste beentje voor bij de informatie avond!

    Theo, geniet ze!!!!
  26. De kokkies:
    10 september 2014
    Hee theo
    Eindelijk een berichtje van ons het duurt even maar dan heb je ook wat.
    We genieten van al jou verhalen en foto's en we zijn ook erg trots op je uit je verhalen blijkt dat je het erg naar je zin hebt en dat je er enorm van geniet en wat kom je veel mooie dingen tegen en natuurlijk ook veel leuke en lieve mensen,. Je verhalen komen ontspannen over dus je gaat het wel redden.We wensen je nog heel veel plezier en blijven je natuurlijk volgen dikke kus van ons
  27. Gerard Hofman:
    13 september 2014
    Dag Theo,

    Wij scharen ons bij alle schrijvers voor ons: weer een verhaal om van te smullen. Schitterende ervaringen met de bevolking, de warmte van deze mensen, de gastvrijheid waardoor het lijkt dat het allemaal even gemakkelijk gaat. Volgens ons moet je elke dag heel veel km wegtrappen.... en zorgen voor je natje en droogje. Wij zijn benieuwd naar het volgende hoofdstuk door een wat spannender gebied. Vertrouw op de goedheid van de mens en je komt heel ver.
    Blijf vooral genieten. Groetjes Gerard en Gerda
  28. Adri&Marjo:
    13 september 2014
    We genieten van je prachtige verhalen en foto's Theo. Jaloersmakend!
  29. Joke:
    14 september 2014
    Hallo Theo .
    Even een bericht van het verre Nederland.
    Ga je verhalen allemaal nog zitten lezen.In iedergeval hier is het goed en mooi weer, hopelijk heb jij goed fietsweer en gaat het nog steeds goed.Van mij groeten joke Biebliotheek.
  30. Arno van Veenendaal:
    14 september 2014
    Hi Theo,
    Prachtige verhalen en mooie ontmoetingen!
    Ik heb bewondering voor je lef om deze reis in je eentje te volbrengen.
    Ben je mentaal nog niet moe? Of ontwikkelt zich er juist een "nieuw energie-niveau" bij je, na alle geestelijke rust in combinatie met de nieuwe ervaringen?
    Hou vol! Ik kijk uit naar je verdere belevenissen.
    Groetjes, Arno
  31. Marian burggraaff:
    15 september 2014
    Om te smullen je verhalen, de mooie beschrijvingen van alle plekken, mensen en het eten en drinken. Jij hoeft je niet af te vragen of je een goede keuze hebt gemaakt: het is toch prachtig zo!
    Geniet en kom snel weer met een mooi verhaal ..... enne wel bietje oppassen hè, Wij zullen wel braaf ons best doen opt TBL
    knuffel van Marian
  32. Karin doup:
    17 september 2014
    Mardin en Mediyat: geweldig!! weet je nog dat je bij ons in Lith de kaart van Turkije op tafel legde en wij onder het genot van een biertje deze plaatsen aanbevolen en jij aangaf niet te kunnen wachten om ze ook te bezoeken? Eindelijk is het er dan van gekomen. Mooi, he? Ik ben toch stiekem wel een beetje jaloers, hoor!
    lfs,
    Karin D